Rozszerzenie kanału nawiewnego o gruntowy wymiennik ciepła (GWC), elektrofiltr antysmogowy i antyalergiczny oraz nawilżacz zwiększa komfort użytkowania systemu rekuperacji, chroni wymiennik ciepła zimą oraz utrzymuje pożądaną wilgotność powietrza przez cały rok.
GWC – zasada działania, dobór i integracja
Gruntowy wymiennik ciepła (np. ComfoFond-L Q TR/ST) wykorzystuje relatywnie stałą temperaturę gruntu do wstępnej obróbki powietrza. Zimą podnosi temperaturę strumienia z czerpni tak, aby przed centralą nie aktywować ochrony przeciwzamrożeniowej, co ogranicza cykle odmrażania i moc podgrzewu wstępnego. Latem sekcja realizuje ochładzanie strumienia powietrza nawiewanego.
Kluczowe w doborze są strumień powietrza, zakładane ΔT i dopuszczalny spadek ciśnienia po stronie powietrza (zwykle 40–150 Pa na czysto), a także rezerwa sprężu pod filtrację precyzyjną. Należy utrzymać rozsądne prędkości czołowe (ok. 1,5–2,5 m/s na wymienniku powietrze–glikol i 2–4 m/s w kanałach głównych), zapewnić ciągłość izolacji „zimnych” odcinków oraz niezawodny odpływ kondensatu ze spadkami 1–2% i syfonem o właściwym słupie wody. Logika letnia powinna aktywować GWC, gdy różnica entalpii przynosi mierzalny zysk (typowo Δh > 3–5 kJ/kg) przy dotrzymaniu warunku braku kondensacji w dół toru.
Wariant glikolowy jest najczęściej wybierany ze względu na higienę po stronie powietrza i elastyczny montaż. Stosuje się glikol propylenowy 25–35% z inhibitorem zgodnym z materiałami układu, pompę z modulacją, filtr/odmulacz i separator mikropęcherzy, naczynie wzbiorcze oraz zawór trójdrogowy do by‑passu letniego. Po stronie cieczy opłaca się utrzymać przepływ turbulentny (Re > 2000) i Δp obiegu w granicach 30–40 kPa.
Wariant rurowy, gdzie powietrze przepływa w gruncie, wymaga bezwzględnej dyscypliny wykonawczej: spadków i drenażu, rewizji do czyszczenia, materiałów dopuszczonych do powietrza wentylacyjnego oraz weryfikacji lokalnego ryzyka radonu.
GWC żwirowy oferuje dużą bezwładność cieplną i sprawdza się przy większych strumieniach, ale wymaga precyzyjnej hydrauliki złoża, skutecznego odwodnienia i przemyślanego dostępu serwisowego; z uwagi na gabaryty częściej trafia do obiektów niestandardowych. W rozwiązaniach pod płytą fundamentową lub pod budynkiem krytyczne pozostają spadki, odwodnienie, izolacja oraz koordynacja z konstrukcją.
Moduł antysmogowy – filtracja ePM i sorpcja
Moduł antysmogowy (np. system antysmogowy i antyalergiczny ALPHAclear) montuje się na kanale nawiewnym systemu rekuperacji. Podnosi on skuteczność separacji pyłów zawieszonych i ogranicza zapachy oraz lotne związki organiczne przy zachowaniu rozsądnego sprężu dyspozycyjnego całego układu wentylacji.
Najczęściej stosuje się kaskadę prefiltra ePM10/M5 i filtra dokładnego ePM1 50–80% (historyczne F7–F9), uzupełnianą o sekcję węgla aktywnego tam, gdzie istotne są zapachy i związki lotne. Sekcja powinna znaleźć się przed rozdzielaczami, co wyrównuje obciążenie gałęzi i upraszcza serwis.
Projektowo należy przewidzieć Δp startowe rzędu 60–120 Pa i końcowe 150–250 Pa dla ePM1, monitorowane presostatem lub czujnikiem różnicy ciśnień z integracją do BMS (utrzymanie stałego strumienia przez korektę krzywej wentylatora). W obudowach i sekcjach AHU warto trzymać klasę szczelności co najmniej L2 wg EN 1886, a prędkość czołową ograniczać do ok. 1,5–2,0 m/s, by wydłużyć żywotność mediów.
Nawilżacz kanałowy – parametry, higiena i montaż
Zimą ogrzane powietrze zewnętrzne traci wilgotność względną; nawilżacz utrzymuje najczęściej 40–50% RH, z dynamicznym ograniczeniem do 35–40% tam, gdzie niskie temperatury powierzchni mogą generować kondensację. Rozwiązania adiabatyczne oferują bardzo niski pobór mocy, lecz wymagają wysokiej jakości wody (RO/UV), skutecznego separatora kropel i rygorystycznych procedur higienicznych zgodnych z VDI 6022/3803 (płukania, dezynfekcja, przerwy higieniczne).
Nawilżacze parowe (elektrodowe lub rezystancyjne) zapewniają najwyższą precyzję i niezależność od parametrów wody w torze powietrza, kosztem większego poboru mocy; dla elektrod należy dotrzymać przewodności wody zalecanej przez producenta, dla rezystancyjnych preferowana jest woda zdemineralizowana. Montaż wymaga odcinków prostych przed i za sekcją (orientacyjnie 5–10×Dh), ograniczenia prędkości czołowej do 2,0–2,5 m/s, szczelnego odpływu kondensatu i pełnej izolacji. Sterowanie PID z czujnikiem kanałowym lub referencyjnym pomieszczeniowym powinno być spięte ze czujnikiem punktu rosy, blokadą przy braku przepływu i czujnikiem drenażu.
Inżynierowie Ventermo rekomendują montaż nawilżacza kanałowego w duecie z centralą z wymiennikiem ERV – entalpicznym. Gwarantuje to niezawodną pracę układu oraz zyski w postaci rzeczywistego uzyskania pożądanych parametrów wilgotności powietrza w rekuperowanych pomieszczeniach.